ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΚΑΣΤΡΟ ΦΑΝΑΡΙΟΥ

    

Το Κάστρο Φαναρίου κτίσθηκε σε στρατηγικής σημασίας θέση καθώς ήλεγχε μεγάλο μέρος της Θεσσαλικής πεδιάδας και ιδιαίτερα μία από τις σημαντικότερες διαβάσεις της Πίνδου από την Θεσσαλία στην Ήπειρο.  Πρόκειται για ένα μικρό οχυρό, έκτασης μόλις 2,6 στρεμμάτων. Η περίμετρος της οχύρωσης  ακολουθεί τη φυσική ανάγλυφη μορφολογία του εδάφους και σχηματίζει ένα ακανόνιστο πολυγωνικό τραπέζιο.  Το μήκος της  φτάνει τα 255μ. και το εξωτερικό της ύψος κυμαίνεται από 9μ. έως και 13μ. Το πάχος της τοιχοποιίας κυμαίνεται από 1,80μ. έως 2μ. Χαρακτηριστική είναι η κλίση με την οποία κατασκευάστηκε η εξωτερική παρειά του τείχους, η οποία κυμαίνεται από 5 έως και 10% και είναι γνωστή στην ορολογία της αμυντικής αρχιτεκτονικής ως scarpa. Ως οικοδομικό υλικό χρησιμοποιήθηκε πέτρα τοπικής πρoέλευσης, όπως αργιλικός ψαμμίτης, ενώ χαρακτηριστική είναι η χρήση μεγάλων ημιλαξευμένων γωνιόλιθων (αγκωνάρια) στις γωνίες της οχύρωσης.

Η ανώτερη επιφάνεια του αμυντικού τείχους επιστέφεται με οδοντωτές επάλξεις και περίδρομο, πλάτους 1,20μ., όπου οδηγούσαν κλίμακες ανόδου.  Ακολουθώντας την αμυντική οικοδομική τακτική,  ενισχύεται με έξι πύργους που προεξέχουν του κυρίου τείχους και  είναι τοποθετημένοι σε άνισα διαστήματα για να ενισχύουν καίρια σημεία του κάστρου, όπως τις πύλες ή τις γωνίες αλλαγής της κατεύθυνσής του. Από τις οπές δοκοθηκών φαίνεται ότι οι πύργοι διαρθρώνονταν σε δύο ορόφoυς.

Η  κεντρική πύλη του Κάστρου είναι τοξωτή και βρίσκεται στη νότια πλευρά του, ενώ μια μικρότερη βοηθητική υπάρχει στη βόρεια πλευρά.  Στο εσωτερικό του στο δυτικό τμήμα, σώζεται καμαρoσκέπαστο λιθόκτιστο μονόχωρο κτίριο  με μικρό προστώο που χρησίμευε ως πυριτιδαποθήκη. Δύο δεξαμενές, οι οποίες βρίσκονται στο κεντρικότερο τμήμα του Κάστρου, κάλυπταν τις ανάγκες του κάστρου σε νερό.  Η υπέργεια  η οποία προοριζόταν για τη συλλογή όμβριων υδάτων και η υπόγεια η οποία καλύπτεται με θολωτή στέγη, χρησίμευε για την αποθήκευσή τους.