ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΠΗΛΙΑΣ
Στην πανέμορφη οροσειρά των Αγράφων της Πίνδου, κοντά στο χωριό Κουμπουριανά και μέσα σε ένα απόκοσμο, άγριο τοπίο διακρίνουμε την Ιερά Μονή Παναγίας Σπηλιώτισσας. Χτισμένη στην εξοχή ενός βράχου και σε υψόμετρο 800 μ. θυμίζει αετοφωλιά ανάμεσα στις ελατοσκέπαστες πλαγιές.
Η ιστορία της Μονής: Η Παναγία της Σπηλιάς πήρε το όνομά της από τη σπηλιά που βρίσκεται στο βράχο κάτω ακριβώς από το μοναστήρι. Σύμφωνα με την παράδοση ιδρυτές της Μονής είναι δύο αδέρφια, ο Αθανάσιος και ο Παρθένιος. Τα δύο αδέρφια θεωρείται ότι το 1064 είδαν όνειρο την Παναγία η οποία τους υπέδειξε πού να χτίσουν το μοναστήρι. Πήρε το όνομα «Παναγία Σπηλιάς» από τη σπηλιά που βρίσκεται στο βράχο κάτω ακριβώς από το μοναστήρι, εκεί όπου βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Τα δύσβατα χώματα της Αργιθέας διάλεξε για καταφύγιο η Παναγιά και καθ΄ όλη τη διάρκεια του χρόνου, ιδίως τον Δεκαπενταύγουστο, πλημμυρίζει από χιλιάδες προσκυνητές.
Το 1677 με το πατριαρχικό σιγίλιο του Διονυσίου του Δ’ η Ιερά Μονή έγινε Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή, ενώ έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στους αγώνες του 1821. Εδώ ο Γεώργιος Καραϊσκάκης έκανε συχνά πολεμικές συσκέψεις και συμβούλια, αφού η θέση της μονής είχε ιδιαίτερη στρατηγική σημασία, ενώ κατά την επανάσταση των Αγράφων -την οποία υποκίνησε η Ελληνική Κυβέρνηση για την απελευθέρωση της Θεσσαλίας- υπήρξε στραταρχείο. Πάνω από τη μονή σώζονται μέχρι σήμερα τα οχυρώματα.
Μέσα στο μοναστήρι υπάρχουν δύο εκκλησίες κολλητά η μία στην άλλη, πετρόκτιστες και με ενδιαφέρον διάκοσμο. Η μικρότερη και παλαιότερη, σταυροειδούς ρυθμού, ιδρύθηκε το 1064, όπως αναγράφεται στη χειρόγραφη «ιερά πλάκα». Τοιχογραφήθηκε στις αρχές του 17ου αιώνα και είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Η μεγαλύτερη εκκλησία οικοδομήθηκε το 1736. Είναι τρίκλιτος σταυροειδής ναός με τρούλο και έχει αφιερωθεί στη Ζωοδόχο Πηγή. Κτήτορές της ήταν οι Παρθένιος, Ιωνάς, Γαβριήλ και Ανανίας, όπως φαίνεται και σε επιγραφή δεξιά από την είσοδο του ναού.
Στο εσωτερικό του ναού διατηρούνται τοιχογραφίες που χρονολογούνται από τον αιώνα. Στο νάρθηκα και στο Ιερό έχει αποτυπωθεί με αγιογραφίες όλη η ιστορία της εκκλησίας.